حمل و نقل دریایی چیست؟
حمل و نقل دریایی عبارت است از جابجایی افراد، کالاها و غیره به‌وسیله قایق، کشتی و دیگر شناورها از روی دریاها، اقیانوس‌ها، دریاچه‌ها، کانال‌ها و رودخانه‌ها.
کالاهایی که از طریق دریا حمل می شوند معمولاً دارای حجم و وزن زیادی می باشند. طولانی بودن زمان حمل در اکثر اوقات توجیه چندانی برای مسافر ندارد. از سوی دیگر در بعضی موارد مشخصات جغرافیایی کشور این نحوه ورود کالا و مسافر را غیر ممکن می کند چرا که دسترسی به آبهای آزاد در تمام کشورها مقدور نمی باشد. اما با تمام این موارد حمل و نقل دریایی مهمترین نوع حمل بوده و درصد بالایی از تجارت جهان بدین شیوه به مقاصد حمل می رسد.
به هر حال وقتی حمل و نقل دریایی مطرح میگردد کشتی های باری که حتی برای حمل کالاهای مختلف با ویژگیهای خاصی تجهیز شده اند به ذهن متبادر می شود. بنادر و امکانات بندری و تجهیزات تخصصی زیادی توسعه یافته اند تا این نوع حمل و نقل بویژه در زمان تخلیه و بارگیری با اطمینان و سرعت بالا انجام شود.
هنگامی که کشتی حامل کالا وارد حوزچه های بنادر شده و برای تخلیه پهلو گرفت و مأمورین بهداشت با ورود و بررسی مدارک اجازه ارتباط آن با بندر را صادر نمودند مامورین گمرک بدواً دفتر مخصوصی را به فرمانده کشتی ارائه می دهند که خصوصیات کلی کالا و کشتی از قبیل نام، نام فرمانده، تعداد پرسنل و پرچم و نوع کشتی و بنادر مبدا و مقصد و وزن وتعداد کالایی که باید تخلیه شود، مقدار آذوقه و کالاهای ممنوع الورود و... را درآن ثبت نماید. سپس انبار کالایی که قرار نیست تخلیه شود، انبار آذوقه و انبار نوشیدنیها و کالاهای ممنوع الورود، لاک و مهر می گردد و سپس فرمانده کشتی و یا نماینده مؤسسه حمل و نقل مربوطه فهرست محمولاتی را که می خواهد تخلیه نماید را در دو نسخه اظهارنامه اجمالی به گمرک اظهار می نماید.
تالی گیری چیست؟
پس از صدور اجازه، عملیات تخلیه آغاز می گردد و برای کنترل کالاهای تخلیه شده مشخصات ظاهری بسته ها بتدریج که تخلیه می شوند در فهرست هایی ثبت می گردند که این عمل را تالی گیری می گویند و با مشارکت نماینده گمرک ( بندر ) و موسسات حمل و نقل انجام می شود. به هر حال گمرک با بندر مکلف است تا پانزده روز پس از خاتمه تخلیه با مؤسسه کشتیرانی تسویه حساب نمایند و به همین منظور قبلاً برای هر قلم بارنامه قبض انبار صادر می شود. در گام بعد شرکت حمل با صاحب کالا تسویه حساب نموده، ترخیصیه و قبض انبار را به وی تحویل می دهند و صاحب کالا با در دست داشتن این اسناد و دیگر اسناد لازم اقدام به ترخیص کالا از گمرک می نماید.
مزایای حمل ونقل دریایی:
1) حمل دریایی نسبت به بقیه روش ها ارزانتر بوده و به همین دلیل صاحبان کالا و شرکت های تجاری ترجیح می دهند کالای خود را از طریق مسیرهای آبی حمل کنند. می توان گفت بیش ترین حجم تجارت و حمل و نقل از طریق دریا و آب های آزاد انجام می شود.
2) مزیت دیگر آن حمل کالا با حجم بالا است. از طریق آب های آزاد محموله های نسبتا سنگین تا حدود 200 تا 500 هزار تن را به سهولت می توان با یک کشتی از بندری به بندر دیگر جابه جا کرد.
3)مزیت سوم حمل دریایی ثبات و تشابه نسبی در کرایه های مربوطه است.
انواع روش های حمل و نقل دریایی:
- حمل و نقل دریایی کالا به روش حمل کراس استافینگ Cross Stuffing
منظور از روش حمل کراس استافینگ انتقال کالا از یک کشتی به کشتی دیگر و ادامه مسیر می باشد. از روش کراس استافینگ در شرایط تحریم و بنادر کوچک استفاده می شود.
معمولا کشتی های بزرگ به بنادری که قابلیت پهلو گرفتن آن ها را ندارند وارد نمی شوند، کشتی در یک بندر نزدیک پهلو میگیرد و کالاهای مورد نظر به کشتی های کوچک تخلیه و آنها راهی بندر شده و کالاها را تخلیه می کنند. روش کراس استافینگ تنها در واردات کالا صورت نمی گیرد بلکه همین عمل بصورت عکس در صادرات هم صورت می پذیرد. نکته مهم این است که در روش کراس استافینگ حتما یکی از کشتی ها باید دارای جرثقیل جهت تخلیه کالا های مورد نظر باشند و گاها خطراتی هم در حین این جابجایی کالاها را تهدید می کند. اما کشورهایی مثل ایران که درگیر تحریم های شدید بین المللی می باشند بر اساس شرایط خاص از این روش بخصوص برای واردات کالای خود استفاده می کنند.
- حمل و نقل دریایی کالا به روش حمل ترانسشیپ Transshipment
ترانسشیپ به معنای حمل و نقل کالا به یک بندر واسط می باشد. چنانچه بارگیری مستقیم کالا از بندر مبدا به بندر مقصد امکانپذیر نباشد از روش حمل دریایی ترانسشیپ استفاده می شود. مثلا کالای مورد نظر با کشتی وارد بندر جبل علی شده و سپس در آنجا بار کشتی یا هواپیما دیگر می گردد و روانه مقصد نهایی که ترکیه می باشد می شود.
- حمل و نقل دریایی کالا به روش حمل چارترینگ Chartering
زمانی که حجم کالای مورد انتقال زیاد می باشد و یا محموله بسته بندی خاصی ندارد شرکت حمل از روش چارترینگ و یا اجاره کامل کشتی استفاده می کند.
- حمل و نقل دریایی کالا به روش گروپاژ
متصدیان حمل و نقل مجازند کالاهای همگونی را که دارای فروشندگان مختلفی می باشند و به مقاصد یکسانی ارسال می گردند، به شکل گروهی بسته بندی نموده و تحت عنوان یک محموله ارسال نمایند، در این گونه موارد صاحب کشتی اقدام به صدور بارنامه گروهی می نماید. به این نوع حمل و نقل گروپاژ می گویند.
- حمل و نقل دریایی کالاهای فله BULK
کالاهایی که بصورت فله و بدون بسته بندی می باشند را از این طریق توسط کشتی های مخصوص حمل کالاهای فله انتقال میدهند.
تردد وسایل نقلیه‌ای که ابعاد و اوزان آنها، بدون بار، یا پس از بارگیری محموله، دست‌کم، از یکی از ابعاد یا اوزان زیر، تجاوز نماید، مشمول مقررات این دستورالعمل بوده، و برای تردد آنها، باید پروانه‌ی عبور صادر شود. این‌گونه وسایل نقلیه، در این دستورالعمل، وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، محموله‌ی آنها، محموله‌ی ترافیکی، و شرکت‌هایی که با داشتن مجوزهای لازم، مبادرت به حمل‌ونقل این‌گونه محموله می‌نمایند، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، نامیده شده‌اند.
۱ـ عرض:2/60 متر (دو متر شصت سانتی‌متر)
۲ـ ارتفاع: 4/50 متر (چهار متر و نیم)
۳ـ طول:
ـ کامیون دو محور ۱۰متر (ده متر)
ـ کامیون با یدک ۱۲ متر (دوازده متر)
ـ تریلی ۴ چهار محور و بیش‌تر 16/50 متر (شانزده متر و نیم)
۴ـ وزن : ۴۰ تن
تبصره‌ی یکـ چنانچه در محورهایی از راه‌های ارتباطی کشور، به‌دلیل موانع موجود، محدودیت‌های ارتفاع کم‌تر از ۵۰/۴ متر اعمال گردد، تردد وسایل نقلیه‌ی با ارتفاع کم‌تر از 4/50 متر نیز، در محورهای فوق، مشمول مقررات این دستورالعمل می‌باشند.
تبصره‌ی دوـ حداکثر میزان بیرون‌مانده‌گی بار، از مرکز آخرین محور وسایل نقلیه، در کامیون‌ها، ۳ متر، و در تریلی‌ها ۵ متر، حداکثر میزان جلو‌آمدگی بار، از مرکز اولین محور وسیله‌ی نقلیه، 1/50 متر می‌باشد. وسایل نقلیه‌ای که میزان بیرون‌مانده‌گی، یا جلوآمده‌گی بار آنها، بیش از مقادیر فوق باشد، تحت هیچ شرایطی، اجازه‌ی تردد در راه‌های کشور را ندارد.
ماده‌ی ۲
جرثقیل‌هایی که میزان وزن آنها، یا میزان جلوآمده‌گی طول دکل آنها، از مقادیر مندرج در جدول ۱ ضمیمه تجاوز نکند، مجاز هستند، با رعایت مقررات این دستورالعمل، در جاده‌های کشور، تردد کنند. درغیر این‌صورت، مجاز به تردد در جاده‌های کشور نبوده، و باید، توسط وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگری، حمل شوند.
ماده‌ی ۳
سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، با اعلام به شرکت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، و شرکت‌های حمل‌ونقل وابسته به نهادهای دولتی، پس از برگزاری آزمون، درخصوص مفاد دستورالعمل، نحوه‌ی صدور پروانه‌ی عبور، و مقررات حمل‌ونقل جاده‌ای، با داشتن شرایط زیر، مجوزهای لازم را، برای جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی، به آنها ارایه، تا براساس مفاد این دستورالعمل، نسبت به صدور پروانه‌ی عبور، و جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی، اقدام نمایند.
۱ـ قبولی در آزمون مربوط، با کسب حداقل ۸۰ درصد نمرات (توسط مدیرعامل یا مدیر فنی)
۲ـ داشتن مجوز فعالیت دایم در حمل‌ونقل جاده‌ای
ماده‌ی ۴
محموله‌هایی که پس از بارگیری، از نظر ابعاد و اوزان، براساس مفاد ماده‌ی ۱، مشمول ضوابط این دستورالعمل باشند، تنها باید توسط شرکت‌های حمل‌ونقل دارای مجوز حمل‌ونقل ترافیکی، از سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور (شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی)، و بار بارنامه، و پروانه‌ی عبور مربوط، صادر شده توسط آنها، جابه‌جا شوند.
تبصره ـ شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، که به جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی مبادرت می‌ورزند، درصورت دارانبودن مجوز حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا با همکاری یک شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، محموله را، در قلمرو کشور ایران، و در قالب مفاد این دستور العمل حمل نمایند. در این حالت، صدور بارنامه‌ی داخلی، الزامی نیست.
ماده‌ی ۵
سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، می‌تواند بخشی از فعالیت‌های اجرایی این دستورالعمل، به‌جز مقررات فصل دهم را، به انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل فوق‌سنگین و ترافیکی، واگذار، و بر فعالیت آنها نظارت نماید.
عملیات حمل و نقل
ماده‌ی ۶
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا علاوه‌بر رعایت مقررات عمومی حمل‌ونقل، کلیه‌ی شرایط و ضوابط مربوط به حمل‌ونقل محموله‌های ترافیکی، در هر سفر را، برابر مفاد این دستورالعمل، از مبدا (محل بارگیری)، تا مقصد (محل تخلیه)، در پروانه‌ی عبور، مطابق فرم الف ضمیمه، به‌صورت تایپ‌شده، و بدون خدشه و خراش، درج، پس ازممهورنمودن به مهرهای مدیر فنی و شرکت، به راننده، یا نماینده‌ای که به‌همراه وسیله‌ی نقلیه اعزام می‌نمایند، تحویل دهند.
تبصره‌ی یکـ درصورتی که فضای فرم الف ضمیمه، برای درج توضیحات لازم، درخصوص مسیرهای طولانی کافی نباشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌باید مسیر حمل را، به چندین قسمت تقسیم نموده، و برای هر قسمت از مسیر، پروانه‌ی عبور جداگانه صادر نمایند.
تبصره‌ی دوـ درصورتی‌که به‌کارگیری فن‌آوری‌های پیشرفته در حمل‌ونقل جاده‌ای، زمینه‌ی رعایت موثرتر و کارآمدتر مفاد این دستورالعمل را فراهم نماید، به‌کارگیری آنها، با رعایت استاندارد مربوط، و تایید سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، بلامانع است.
ماده‌ی ۷
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند، قبل از صدور بارنامه، و پروانه‌ی عبور، نسبت به حصول اطمینان از وضعیت فنی وسیله‌ی نقلیه، مطابق مفاد آیین‌نامه‌ی حمل‌ونقل بار و مسافر، مدت تعطیلی و لغو پروانه‌ی فعالیت شرکت‌ها و موسسات حمل‌ونقل جاده‌ای، و بارگیری، مطابق مقررات، هم‌چنین، از مهار مناسب محموله، اقدام نمایند.
ماده‌ی ۸
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا قبل از صدور پروانه‌ی عبور، برای جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی، نسبت به بررسی مسیر عبور، و محدودیت‌های وزن و ارتفاع موجود، هم‌چنین، آخرین تغییرات انجام‌شده در این دستورالعمل، و محدودیت‌های وزن و ارتفاع، که در سایت اینترنتی سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، به‌روز می‌شود، و یا از طریق ادارات کل، و سازمان‌های حمل‌ونقل پایانه‌های استان‌ها اعلام میگردد، اقدام نمایند.
ماده‌ی ۹
ساعات مجاز حرکت وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، از نیم ساعت بعد از طلوع آفتاب، تا نیم ساعت قبل از غروب آفتاب، می‌باشد. از این‌رو، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌باید برنامه‌ی زمانی سفر وسایل نقلیه را، با درج دقیق ساعت حرکت، در مناطق مختلف کشور، و نیز، در ماه‌های مختلف سال، به‌نحوی تنظیم نمایند که توقف آنها، در زمان‌های مناسب، و در توقف‌گاه‌های مشخص، در مسیر تعیین‌شده برای حرکت، صورت گیرد.
تبصره‌ی یکـ شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند محموله‌های ترافیکی را، که در آنها، عرض، از ۳ متر، طول کل، از ۱۹ متر، وزن کل، از ۴۰ تن، و ارتفاع، از ۸۰/۴ متر تجاوز ننماید، با رعایت مفاد تبصره‌ی ماده‌ی ۲۱ این دستورالعمل، به‌شرط آن‌که محدودیت‌های ارتفاع کم‌تر از ۸۰/۴ متر، در مسیر وجود نداشته باشد، در هتگام شب نیز، جابه‌جا کنند.
تبصره‌ی دوـ شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند در شهرهایی که محدودیت تردد وسایل نقلیه در روز اعمال میگردد، یا در روستاهایی که به‌دلیل عبور از کنار گذر پل‌ها، یا مواردی از این قبیل، حرکت وسایل نقلیه در روز خطرآفرین است، در شب، بین ساعت ۱۲ شب تا ۵ صبح، از منطقه‌ی موردنظر، عبور کنند.
ماده‌ی ۱۰
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، در روزهایی که به‌مناسب‌های خاص، از طرف سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، یا پلیس‌راه ناجا، دارای ممنوعیت تردد اعلام می‌شوند، مجاز به جابه‌جایی محموله‌ی ترافیکی نمی‌باشند. چنانچه در محورهایی از مسیرهای ارتباطی کشور، حرکت وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، ممنوع تشخیص داده شود، فهرست محورهای مذکور، در سایت اینترنتی سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، یا از طریق سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، و شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، اعلام میگردد.
ماده‌ی ۱۱
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا در پایان هر ماه، نسخه‌ی دوم، و دیسکت حاوی اطلاعات کلیه‌ی پروانه‌های عبور صادرشده، در آن ماه، هم‌چنین، نسخه‌ی اول کلیه‌ی پروانه‌های صادره‌شده، متعلق به یک ماه را، به سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان‌ها، تحویل، و فرم‌های جدید دریافت نمایند. سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان‌ها نیز، موظفند تا پروانه‌های عبور صادرشده، هم‌چنین، توضیحات ارایه‌شده، توسط پلیس‌راه را، به‌صورت تصادفی، مورد بررسی قرارداده، و مراتب تخلفات شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی را، درخصوص رعایت مفاد این دستورالعمل، در صدور پروانه‌ی های عبور، یا رعایت ضوابط و شرایط مندرج در آنها، جهت اجرای ماده‌ی ۵۰ این دستورالعمل، به دفتر ایمنی و ترافیک، گزارش نمایند.
تبصرهـ مهلت تحویل نسخه‌های اول پروانه‌های عبور صادرشده، برای آن‌دسته از محموله‌هایی که، به‌دلیل ویژه‌گی‌های فنی، یا بروز مشکلات غیرقابل پیش‌بینی، بیش از یک ماه، در مسیر حرکت بوده‌اند، پس از تخلیه‌ی محموله، می‌باشد.
مقررات مربوط به وزن
ماده‌ی ۱۲
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا قبل از اقدام به حرکت وسایل نقلیه، اوزان گروه‌های محوری وسایل نقلیه را کنترل، و با جدول ۲ ضمیمه (جدول مربوط به اوزان مجاز وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی)، تطبیق نمایند. وسایل نقلیه‌ای که بارگیری آنها، مطابق اوزان محوری مجاز، صورت نگرفته باشد، تحت هیچ شرایطی، مجاز به حرکت و تردد، در راه‌های کشور نیستند.
محورهایی از وسایل نقلیه، که فاصله‌ی مراکز آنها، کم‌تر از ۲ متر باشد، در یک کشور محوری، محسوب می‌شوند، در غیر این‌صورت، در گروه‌های محوری جداگانه، به‌حساب می‌آیند. با وجود این، محورهای ۴ تایی در کمرشکن‌ها، به‌صورت دو گروه محوری جداگانه، درنظر گرفته می‌شوند. کد انواع وسایل نقلیه، و فواصل محوری آنها، به‌همراه آرایش گروه‌های محوری، در جدول شماره‌ی ۳ ضمیمه، ارایه شده است.
تبصره‌ی یکـ پلیس‌راه، درصورت تشخیص، یا درخواست سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، محور عبور وسیله‌ی نقلیه، نسبت به کنترل تصادفی اوزان گروه‌های محوری وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، در مکانی که سطح باسکول، بیش‌تر از ۴ سانتی‌متر نسبت به اطراف آن، اختلاف سطح نداشته باشد، اقدام، و درصورت مشاهده‌ی موارد تخلف، مطابق مفاد فصل دهم این دستورالعمل، اقدام می‌نمایند.
با وجود این، درصورت تطبیق اوزان گروه‌های محوری، با مقررات، تعداد دفعات توزین تصادفی وسیله‌ی نقلیه، در هر مسیر (مبدا تا مقصد)، نباید از دو بار، که بار دوم آن، با کسب نظر رییس قرارگاه پلیس راه استان انجام می‌شود، تجاوز کند، مگر این‌که تغییراتی در نحوه‌ی بارگیری وسیله‌ی نقلیه، به‌وجود آمده باشد.
تبصره‌ی دوـ وسایل نقلیه‌ای که آرایش بار محوری آنها، در جدول شماره‌ی ۳ ضمیمه، ارایه نشده است، نباید در حمل‌ونقل ترافیکی، مورد استفاده قرار گیرند.
ماده‌ی ۱۳
ادارات کل راه و ترابری، موظف هستند تا درصورت تغییر، در ظرفیت باربری پل‌های حوزه‌ی استحفاظی خود، مراتب را به انضمام محاسبات فنی لازم، به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور اعلام، تا پس از بررسی و تایید، در فهرست پل‌های دارای محدودیت، قرار گیرند.
تبصرهـ تا‌زمانی‌که محدودیت ظرفیت پل‌های موضوع این ماده، توسط سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، تایید نشده باشد، هیچ‌کدام از دستگاه‌های نظارت‌کننده، مانند سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌ها، پلیس‌راه، یا اداره‌ی کل راه و ترابری استان، مجاز به جلوگیری از تردد وسایل نقلیه نیستند. در صورت جلوگیری از تردد وسیله نقلیه، دستگاه نظارت‌کننده، براساس مقررات جاری کشور، مسول جبران هزینه‌های تحمیل‌شده به شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، و صاحب کالاف می‌باشد.
ماده‌ی ۱۴
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، مجاز به عبور وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، از روی پل‌هایی که به دلایل فنی، دارای محدودیت وزن پایین‌تر از میزان مجاز بارگیری وسایل نقلیه، یا گروه محوری اوزان باشند، نیستند.
ازاین‌رو، ضمن درج فهرست پل‌هایی از این قبیل، در پروانه‌ی عبور، موظف هستند تا دست‌کم، ۳ روز قبل از زمان عبور، از کنار گذر پل‌ها، موضوع را به اداره‌ی راه و ترابری محل اطلاع داده، و مراتب عبور از کنار گذر پل‌ها را، در صورت‌جلسه، مطابق فرم ضمیمه، تکمیل، به انضمام نسخه‌ی اول پروانه‌ی عبور، به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، تحویل نمایند. فرم تکمیل شده، باید تا تخلیه‌ی محموله، به‌همراه وسیله‌ی نقلیه بوده، درصورت لزوم، به‌منظور کنترل، به مامورین پلیس‌راه، ارایه گردد.
تبصره‌ی یکـ رعایت مفاد این ماده، برای حرکت وسایل نقلیه‌ی بدون بار، الزامی نیست.
تبصره‌ی دوـ درصورتی‌که، پل‌های دارای محدودیت، واقع در مسیر، دارای کنارگذر نباشند، و امکان احداث آن نیز، وجود نداشته باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل، موظف هستند تا از مسیرهای جایگزین استفاده کنند.
تبصره‌ی سهـ ادارات کل راه و ترابری، موظفند تا، حداکثر ظرف ۲۴ ساعت پس از زمان اعلام‌شده، توسط شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، برای عبور از کنارگذر پل‌ها، نسبت به اعزام نماینده، برای نظارت بر عبور محموله، از کنارگذر پل‌ها اقدام نمایند، در غیر این‌صورت، مسول جبران هزینه‌های مربوط به توقف وسیله‌ی نقلیه و محموله، برای شرکت حمل‌ونقل، و صاحب کالا، می‌باشند.
ماده‌ی ۱۵
عبور محموله‌های فوق‌سنگین، که مجموع وزن کشنده، بوژی و محموله‌ی آن، بیش از ۹۶ تن باشد، از روی پل‌های با دهانه‌ی بیش از ۱۰ متر، ممنوع است. این‌گونه از پل‌ها، مشمول مقررات ماده‌ی ۱۴ این دستورالعمل می‌باشند.
تبصرهـ درصورتی‌که مجموع وزن بوژی، و محموله، درمورد وسایل نقلیه‌ی موضوع این ماده، کم‌تر یا مساوی ۹۶ تن باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند با عبوردادن کشنده، به‌طرف دیگر پل، بوژی و محموله را، با حداکثر سرعت ۵ کیلومتر در ساعت، به‌وسیله‌ی دستگاه وپنچ، یا بکسلف به‌طرف دیگر پل بکشند. ادارات راه و ترابری نیز، با رعایت مفاد ماده‌ی ۱۴، موظف به همکاری در این خصوص، می‌باشند.
ماده‌ی ۱۶
چنانچه محموله‌ی ترافیکی، از جمله، وسایلی نظیر بلدوزر، لودر، گریدر، بیل مکانیکی و... باشد، که دارای توان حرکتی مناسب، در عبور از کنارگذر پل‌ها هستند، و پل، دارای محدودیت کم‌تر از وزن کل وسیله‌ی نقلیه باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، مجاز هستند تا محموله را، بدون واردشدن آسیب و صدمه، به تاسیسات راه، از کنار پل، عبور داده، و وسیله‌ی نقلیه نیز، بدون محموله، پس ازعبور از روی پل، اقدام به سوارنمودن مجدد محموله نماید.
این‌گونه اقدام، در حمل‌ونقل ترافیکی، به‌منزله‌ی عبور از کنارگذر پل محسوب شده، و ادارات راه و ترابری نیز، با رعایت مفاد ماده‌ی ۱۴، موظف به همکاری می‌باشند.
ماده‌ی ۱۷
مسولیت احداث کنارگذر، در مورد پل‌های واقع در مسیر، که دارای ظرفیت محدود باربری هستند، به‌عهده‌ی شرکت حمل‌ونقل ترافیکی می‌باشد، و ادارات کل راه و ترابری، موظف هستند تا با شرکت‌های حمل‌ونقل، در احداث کنارگذر پل‌ها، به‌نحوی که به تاسیسات و ابنیه‌ی فنی راه، صدمه وارد ننماید، همکاری کنند.
تبصرهـ به‌منظور اقتصادی‌بودن احداث کنارگذرها، در مسیرهای مهم حمل‌ونقل ترافیکی، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند تعدادی از کنارگذرها را، به‌صورت دایمی احداث، و مسولیت مرمت و نگه‌داری آنها را نیز، به‌عهده گیرند.
علایم هشداردهنده و اسکورت
ماده‌ی ۱۸
برای حرکت وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، باید خودروهای سواری، یا وانت اسکورت، با علایم و تجهیزات هشداردهنده، دیگر وسایل نقلیه را، از تردد وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، آگاه نمایند. به‌این منظور، خودروهای اسکورت، به‌نحو زیر تعیین میگردد:
الف) اگر وزن کل (وسیله‌ی نقلیه با محموله) وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، بیش از ۵۰ تن، و تا ۶۲ تن باشد، یک خودرو، و اگر بیش‌تر از ۶۲ تن باشد، دو خودرو، برای اسکورت لازم است.
ب) اگر طول کل وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، بیش از ۲۰ متر، و تا ۲۲ متر باشد، یک خودرو، و اگر بیش‌تر از ۲۲ متر باشد، دو خودرو، برای اسکورت لازم است.
تبصره‌ی یکـ تعداد خودروهای اسکورت لازم برای هر وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، برابر با حداکثر مقادیر حاصله از بندهای الف تا ج این ماده می‌باشد. با وجود این، تردد در قسمت‌هایی از مسیر که، خطوط رفت‌وبرگشت آنها، از هم جدا شده باشند، حداکثر یک خودرو، به‌عنوان تعداد اسکورت، در آن قسمت از مسیر، تعیین میگردد، حتا اگر، بیش‌ترین تعداد اسکورت، براساس بندهای الف تا ج، دو دستگاه باشد.
تبصره‌ی دوـ خودروی اسکورت وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، تنها باید از نوع سواری، یا وانت، بدون نقص فنی باشد و استفاده از انواع دیگر وسایل نقلیه، نظیر مینی‌بوس، ون، و ...، به‌عنوان اسکورت، ممنوع است.
ماده‌ی ۱۹
خودرو اسکورت، باید دارای علایم و تجهیزات زیر باشد:
۱ـ چراغ گردان، به‌رنگ زرد، که وسط سقف نصب شده باشد
۲ـ تابلویی که روی آن، کلمات احتیاط، و محموله‌ی ترافیکی، نوشته شده باشد
۳ـ یک عدد پرچم قرمزرنگ، به ابعاد ۵۰×۵۰ سانتی‌متر، با دو خط شبرنگ، به‌عرض ۵ سانتی‌متر، مطابق با استاندارد EN۴۷۱، که در سمت چپ ستون وسط خودرو، نصب شده باشد
۴ـ چراغ چشمک‌زن الکتریکی، از نوع آذرخشی (XENON)
۵ـ جعبه‌ی کمک‌های اولیه‌ی درمانی
۶ـ یک عدد کپسول آتش‌نشانی ۴ کیلویی، از نوع بالن داخل، دارای تاریخ اعتبار مصرف
ماده‌ی ۲۰
وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، باید دارای لوازم و تجهیزات زیر باشند:
۱ـ چهار عدد چراغ چشمک‌زن الکتریکی، از نوع آذرخشی (Xenon)
۲ـ چهار عدد مثلث شبرنگ، یا تابلو سه‌وجهی
۳ـ دو عدد گوه، برای ثابت نگه‌داشتن وسیله‌ی نقلیه، هنگام توقف
۴ـ یک عدد جعبه‌ی کمک‌های اولیه‌ی درمانی
۵ـ یک عدد کپسول آتش‌نشانی، با ظرفیت دست‌کم ۶ کیلو، از نوع بالن داخل، دارای تاریخ اعتبار مصرف
تبصرهـ انرژی چراغ‌های الکتریکی بند ۱، باید مستقل از باطری خودرو تامین گردد.
ماده‌ی ۲۱
چنانچه وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، محموله‌ای با عرض بیش از ۴ متر را حمل می‌نماید، باید چهار گوشه‌ی طرفین محموله، با چراغ‌های گردان، یا چشمک‌زن آذرخشی (Xenon)، مشخص شود. درصورتی‌که عرض محموله، از مقدار فوق تجاوز ننماید، ولی طول کل محموله، و وسیله‌ی نقلیه، بیش از ۲ متر باشد، دو گوشه‌ی عقب طرفین محموله، باید با چراغ‌های گردان، یا چشمک‌زن آذرخشی (Xenon)، مشخص شوند.
تبصرهـ وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، که تردد آنها، براساس مفاد این دستورالعمل، نیاز به همراهی اسکورت نداشته باشند، با هر ابعاد و اوزانی، باید مجهز به دو عدد چراغ چشمک‌زن، از نوع آذرخشی (Xenon)، یا چراغ‌گردان، به‌رنگ زرد، نصب شده، یکی روی اتاق وسیله‌ی نقلیه، و دیگری، در انتهای محموله باشد.
ماده‌ی ۲۲
چراغ‌های جلوی وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، و اسکورت‌های آنها، باید درحین حرکت، روشن باشند.
ماده‌ی ۲۳
درصورتی‌که، یک خودروی اسکورت، برای همراهی وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، تعیین گردد، خودرو باید در جلوی وسیله‌ی نقلیه، حرکت کند. درصورت تعیین دو خودروی اسکورت، برای وسیله‌ی نقلیه، یک خودرو باید در جلو، و دیگری در عقب وسیله‌ی نقلیه، حرکت کند.
تبصرهـ در مسیرهایی که خطوط رفت‌وبرگشت آنها، از یکدیگر جدا شده‌اند، خودروی اسکورت، باید در عقب وسیله‌ی نقلیه، حرکت کند.
ماده‌ی ۲۴
خودروی اسکورتی که در جلوی وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی حرکت می‌کند، ملزم است فاصله‌ای حداکثر تا ۱۵۰ متر، وخودروی اسکورتی که در عقب وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی حرکت می‌کند، ملزم است فاصله ای حداکثر تا ۱۰۰ متر را، با وسیله‌ی نقلیه‌ی ترافیکی، در طول مسیر، حفظ کند.
ماده‌ی ۲۵
وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، تنها مجاز به توقف در پارکینگ‌های مناسب می‌باشند، و هنگام توقف وسایل نقلیه، باید با استفاده از گوه، ثابت نگه داشته شوند. پارکینگ مناسب، به محلی اطلاق میگردد، که لبه‌ی بار، یا وسیله‌ی نقلیه، پس از توقف در آن، حداقل ۳ متر از لبه‌ی راه، فاصله داشته باشد.
تبصرهـ درصورت بروز موارد خاص و اضطراری، که وسیله‌ی نقلیه، در مکانی غیر از مکان‌های فوق، مجبور به توقف شود، رعایت موارد زیر الزامی است:
۱ـ درصورت توقف وسیله‌ی نقلیه در شب، یک چراغ الکتریکی، به فاصله‌ی ۷۰ متر از جلو، یکی به فاصله‌ی ۷۰ متر از عقب، و دو عدد، در پهلوی وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، در سمت جاده، قرار گیرد.
۲ـ درصورت توقف وسایل نقلیه در روز، یک مثلث شبرنگ، به فاصله‌ی ۷۰ متری از جلو، یکی به فاصله‌ی ۷۰ متری از عقب، و دو عدد، در پهلوی وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، و در سمت جاده قرار گیرد.
ماده‌ی ۲۶
کلیه‌ی راننده‌گان، و خدمه‌ی همراه وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، و اسکورت‌های آنها، درصورت توقف وسیله‌ی نقلیه، یا انجام عملیات حمل‌ونقل، و کنترل‌های لازم، موظف به استفاده از لباس‌های شبرنگ، و روزرنگ، مطابق استاندارد EN۴۷۱ می‌باشند.